Pleegzorg

Pleegzorg is jeugdhulp voor jeugdigen die thuis niet veilig zijn en/of voor wie jeugdhulp thuis niet/onvoldoende mogelijk is. Bij voorkeur krijgen jeugdigen een plek dicht bij huis, bij familie of bekenden van het gezin (netwerkpleegzorg). Als dat niet kan, heeft de pleegzorgaanbieder een diversiteit aan ‘bestandsgezinnen’. Tijdens de pleegzorgplaatsing wordt alles in het werk gesteld om de jeugdige weer terug naar huis of binnen het eigen netwerk te laten verblijven. Het belang van de jeugdige is hierbij leidend. Bij noodsituaties is direct pleegzorg mogelijk (crisispleegzorg).

De pleegzorgaanbieder verzorgt het hele traject van werving en selectie van pleeggezinnen, de matching tussen jeugdige en gezin, de begeleiding en ondersteuning van de jeugdige en pleegouders en het contact met de (biologische) ouder(s). 

Om pleeggezinnen goed aan te laten sluiten bij de diversiteit van jeugdigen en hun problemen, vindt er specifieke werving plaats (bijvoorbeeld bij een andere cultuur of een lichte verstandelijke beperking). De gemeente Almere streeft ernaar om jeugdigen binnen de eigen gemeente op te vangen. Waar mogelijk krijgen jeugdigen dus een plek bij een Almeers pleeggezin.

Er zijn binnen de pleegzorg verschillende varianten (op maat) inzetbaar. Binnen die varianten is op- en afschalen mogelijk met extra interventies, zoals  video-interactiebegeleiding, diagnostiek, systeemtherapie en Triple-P. Deze interventies zijn mogelijk vanuit het Almeerse aanbod van jeugdhulp zonder verblijf.

Op hoofdlijnen zijn er de volgende pleegzorgvarianten:

  • Crisispleegzorg: voor maximaal 28 dagen als een jeugdige in een crisissituatie verkeert. 
  • Perspectiefzoekende pleegzorg: bestemd voor opvang als een jeugdige (tijdelijk) niet thuis kan wonen en nog niet duidelijk is of terugkeer naar het eigen gezin of netwerk (op termijn) mogelijk is. Tijdens de perspectiefzoekende pleegzorg wordt binnen drie maanden het vervolgperspectief verhelderd samen met de jeugdige, het (pleeg)gezin en het netwerk. Er wordt (waar nodig met inzet van intensieve ambulante hulp) gewerkt aan terugkeer naar het eigen gezin of netwerk. 
  • Perspectiefbiedende pleegzorg: bestemd voor jeugdigen bij wie duidelijk is dat zij niet meer kunnen terugkeren naar hun eigen gezin of netwerk. Het doel is dat de jeugdige tot aan zelfstandigheid kan verblijven bij het pleeggezin. 
  • Pleegouder-/voogdplaatsingen: een vorm van perspectiefbiedende pleegzorg waarbij de pleegouders de duurzame verbinding met de jeugdige tot uitdrukking brengen door ook de voogdij op zich te nemen.
  • Deeltijd-/weekeindpleegzorg: een vorm van respijtzorg voor gepland en ongepland tijdelijk verblijf. Het doel is dat de jeugdige in het eigen (pleeg)gezin en/of netwerk kan blijven wonen. 
  • Pleegzorg kan ook uitgevoerd worden  in de vorm van een Volledig Pakket Thuis.

Welke doelen staan centraal?

Het hoofddoel van pleegzorg is om de jeugdige voor korte of langere tijd een veilige plek te bieden. Tijdens de pleegzorgplaatsing wordt onderzocht of de jeugdige terug kan naar de ouder(s) en, zo ja, wat daar voor nodig is. Als terugkeer naar huis niet mogelijk is, is een pleeggezin vaak het beste alternatief voor het bieden van een veilige en stabiele leefomgeving waarin de jeugdige kan opgroeien. 

Bij complexe problemen biedt de pleegzorgaanbieder pleegouders extra begeleiding en behandelmethoden, om ze optimaal toe te rusten en de plaatsing de grootste kans van slagen te geven. De ouders en het netwerk van de jeugdige worden bij de pleegzorgplaatsing en de hulp betrokken. De pleegzorgaanbieder heeft expertise om aanvullende interventies en specialistische vormen van hulp in te zetten.

Voor welke jeugdigen is het?

Pleegzorg is een gezinsvervangend alternatief voor jeugdigen die in een onveilige thuissituatie verkeren. Dit geldt ook voor jeugdigen met een lichte verstandelijke beperking in combinatie met gedragsproblemen en/of psychische problemen.

Er is een bestuurlijke afspraak tussen de VNG, Jeugdzorg Nederland en het Rijk van kracht die regelt dat pleegzorg voortaan standaard tot 21 jaar duurt, tenzij de jeugdige aangeeft dat hij geen gebruik meer wil maken van pleegzorg.

De gemeente vraagt de pleegzorgaanbieder om met de jeugdige (vanaf 16 jaar) een perspectiefplan te maken ‘op weg naar zelfstandigheid’. Naast de jeugdige zijn ook de pleegouders en, waar van toepassing, de biologische ouders betrokken. Het perspectiefplan beschrijft wat nodig is om zelfstandig te functioneren. Als het perspectiefplan er ligt en voortzetting van de pleegzorg na de 21e verjaardag aangewezen is,  dan is het mogelijk om beargumenteerd en in overleg met de verwijzer de beschikking/zorgtoewijzing pleegzorg  te verlengen tot het 23e jaar.

Welke professionals kunnen toegang verlenen?

  • de jeugdgezondheidszorg (waaronder de medewerker jeugdhulp of jeugdarts); 
  • de huisarts/specialist in het ziekenhuis (bij voorkeur via de jeugdgezondheidszorg);
  • de kinder- en jeugdpsychiater;
  • het expertteam gezinsondersteuning in afstemming met de jeugdgezondheidszorg;
  • de gecertificeerde instelling (inclusief de medewerker SAVE-begeleiding).

De afspraak is dat er voor er een verwijzing naar 24-uurszorg altijd eerst een dialoog plaatsvindt met de aanbieder voor jeugdhulp met verblijf.