Residentiële jeugdhulp

Residentiële jeugdhulp is intensieve hulp in de vorm van behandeling, begeleiding en verzorging aan jeugdigen in combinatie met verblijf in een leefgroep of gezinshuis. Vaak betreft het jeugdigen met gedragsproblemen, ernstige opvoedproblemen, problemen in de gezinssituatie en/of een verstandelijke beperking en/of een psychiatrische stoornis. De residentiële jeugdhulp biedt een veilige woonplek aan jeugdigen die (tijdelijk) niet in het eigen gezin of netwerk kunnen verblijven. Er zijn twee vormen: behandeld wonen en begeleid wonen.

Behandeld wonen is integrale jeugdhulp: alle behandeling, begeleiding en verzorging gedurende het verblijf zijn er onderdeel van. Het behandelperspectief en de behandelmogelijkheden voor een jeugdige zijn beperkt in de tijd. Een jeugdige kan daarom maximaal drie jaar verblijven in het behandeld wonen. Is de jeugdige langer aangewezen op verblijf in een residentiële  setting, dan moet het perspectief worden gerealiseerd via begeleid wonen.

Bij begeleid wonen is er net als bij behandeld wonen sprake van integrale jeugdhulp: alle begeleiding en verzorging gedurende het verblijf zijn er onderdeel van. Een plaatsing duurt zo kort als kan, maar zo lang als nodig. Er zijn jeugdigen die een structureel lange en veilige plaatsing in bijvoorbeeld een gezinshuis nodig hebben, omdat hun ontwikkeling dusdanig kwetsbaar is dat een langdurige plaatsing gerechtvaardigd is.

Afbakening en toepassing

  • Behandeld wonen is bedoeld voor jeugdigen in een behandelgroep van een instelling voor residentiële jeugdhulp.
  • Begeleid wonen specialistisch  is bedoeld voor jeugdigen die een plek krijgen in een gezinshuis of in een leefgroep van een instelling voor residentiële jeugdhulp.
  • Volledig pakket Thuis: Voor alle producten geldt dat zij ook volledig of gedeeltelijk ingezet kunnen worden in de vorm van een Volledig Pakket Thuis. Alle jeugdhulp die de jeugdige anders geboden zou krijgen binnen de instelling voor residentiële jeugdhulp wordt met een Volledig Pakket Thuis ambulant geboden in de thuissituatie en/of het netwerk van de jeugdige. Het pakket is inzetbaar zolang de jeugdige of jongvolwassene is aangewezen op jeugdhulp met verblijf.
  • Crisisopvang is mogelijk voor maximaal 28 dagen als een jeugdige door een erkende verwijzer bij het samenwerkingsverband jeugdhulp met verblijf wordt aangemeld. Crisisopvang gaat altijd gepaard met ambulante spoedhulp. Staat een jeugdige al op een wachtlijst, dan kan geen beroep worden gedaan op de crisisregeling.

Op- en afschalen binnen de beschikking

Let op:  

  • Afschaling bij de uitvoering van residentiële jeugdhulp is mogelijk binnen de beschikking. Als een jeugdige bijvoorbeeld een beschikking heeft voor behandeld wonen, dan is het ook mogelijk om begeleid wonen in te zetten en te declareren. En is specialistische behandeling niet meer nodig, dan kan de jeugdhulp worden voortgezet in de vorm van behandeld wonen. In dat geval is het belangrijk de toeslag specialistische behandeling direct stop te zetten. 
  • Opschaling is alleen mogelijk tot de in de beschikking aangegeven zorgzwaarte. Heeft een jeugdige bijvoorbeeld een beschikking voor begeleid wonen, dan is opschaling naar behandeld wonen alleen mogelijk als de verwijzer hiertoe een nieuwe beschikking afgeeft.

Welke doelen staan centraal?

Behandeld wonen is mogelijk als er sprake is van een behandelperspectief en er behandeldoelen zijn. Het resultaat van deze hulp is dat een jeugdige weer kan opgroeien in de gezinssituatie of zelfstandig kan wonen doordat de gedragsproblemen van de jeugdige en/of de problemen in de gezinssituatie zijn verminderd. Uitgangspunt is dat de inzet zo veel mogelijk gericht is op terugkeer naar het eigen (pleeg)gezin of netwerk. De werkwijze is dus gezinsgericht in afstemming met de lokale ondersteuningsstructuur.

Drie maanden na opname in de residentiële jeugdhulp heeft de aanbieder een perspectiefplan opgesteld. Deze is besproken met de jeugdige, de ouders/opvoeders (en waar van toepassing de wettelijk vertegenwoordiger) en de verwijzer. 

Voor welke jeugdigen is het?

Een jeugdige komt in aanmerking voor behandeld wonen wanneer:

  • de ouders/opvoeders (tijdelijk) niet in staat zijn een veilige opvoed- en opgroeisituatie te bieden;
  • verblijf noodzakelijk is om de jeugdige een passende behandeling te bieden;
  • er sprake is van een behandelperspectief en er behandeldoelen zijn.

Een jeugdige komt in aanmerking voor begeleid wonen wanneer:

  • de jeugdige, ondanks de inzet van jeugdhulp of ggz-behandeling (tijdelijk) niet verder kan opgroeien in het eigen (pleeg)gezin of netwerk.

Welke professionals kunnen toegang verlenen?

  • de jeugdgezondheidszorg (waaronder de medewerker jeugdhulp of jeugdarts); 
  • de huisarts/specialist in het ziekenhuis (bij voorkeur via de jeugdgezondheidszorg);
  • de kinder- en jeugdpsychiater;
  • het expertteam gezinsondersteuning in afstemming met de jeugdgezondheidszorg;
  • de gecertificeerde instelling (inclusief de medewerker SAVE-begeleiding).

De afspraak is dat er voor er een verwijzing naar 24-uurszorg altijd eerst een dialoog plaatsvindt met de aanbieder voor jeugdhulp met verblijf.